Schilderen op een gekleurde of getoonde ondergrond

Voordeel 1: Licht-donker makkelijker beoordelen

Als je op een witte ondergrond werkt, wordt je ongemerkt verblind door het wit. Als je lichtgrijze verf op een witte ondergrond zet, ziet het er meteen heel donker uit. Zet je hetzelfde lichtgrijs op een middelgrijze ondergrond, dan zie je dat het inderdaad een lichtgrijs is. Middelgrijs is een grijswaarde die precies in het midden tussen zwart en wit ligt.

Lichtgrijs op een witte achtergrond ziet er al heel donker uit. Op een middelgrijze achtergrond zie je dat het inderdaad lichtgrijs is.

Op de foto hieronder zie je dat in de oogkassen: links op een neutraal grijze ondergrond, rechts een witte ondergrond. Het grijs in de oogkassen is links en rechts hetzelfde, maar het lijkt op het wit veel donkerder.

Een gekleurde ondergrond maakt het aanzienlijk makkelijker om licht en donker goed te beoordelen. Je hoeft dan niet eens perse middelgrijs te gebruiken, bijna alles is beter dan wit!

Voordeel 2: Het werkt sneller

Het kan handig zijn om een kleur die je veel nodig gaat hebben in je schilderij als ondergrondkleur te gebruiken. Als je bijvoorbeeld veel lucht gaat schilderen, kun je ervoor kiezen vast blauw in je ondergrond te verwerken.

Je moet er wel rekening houden dat een gekleurde ondergrond ook invloed heeft op je kleurperceptie: vooral als je wat extremere kleuren gaat gebruiken op je ondergrond, wordt het wat moeilijker om je kleuren in het begin goed in te schatten.

Voordeel 3: Je kunt ook van donker naar licht werken

Als je op een witte ondergrond werkt, kun je alleen maar van licht naar donker werken, want je hebt alleen maar uiterst licht (wit).

Als je je ondergrond een kleur geeft kun je niet alleen naar donker werken, maar ook naar licht. Probeer het eens uit, want het geeft je heel veel kado. Voor je het weet heb je een gigantisch driedimensionaal effect, want als je wat lichte en wat donkere partijen schildert heb je dus zowel licht en donker als middentonen!

Voordeel 4: Eenheid in je werk

Als je op een gekleurde ondergrond werkt zie je geen witte stukjes doorschemeren op plekken waar je niet geweest bent met je verf. Dat zorgt voor een professionele uitstraling, want als er witte stukjes doorschemeren ervaren we dat als “onaf”. Een gekleurde ondergrond geeft al snel een professionele look, een harmonieus geheel.

Welke kleuren kun je gebruiken?

Je kunt elke gewenste kleur gebruiken, maar hoe uitgesprokener een kleur is, hoe moeilijker het is om goed te beoordelen wat je aan het doen bent.

Over het algemeen is het aan te raden een wat neutrale kleur te gebruiken. Een middelgrijs is altijd prima. Ook gebrande omber en ruwe omber zijn prima te gebruiken. Het is ook een kwestie van smaak, en natuurlijk wat er handig uitkomt bij het schilderij dat je wil gaan maken.

Landschapsschilders geven hun ondergrond vaak een warme kleur die sterk contrasteert met de kleuren die eroverheen komen. In een landschap met veel groenen gebruiken ze bijvoorbeeld vaak gebrande sienna als ondergrondkleur. Doordat die kleur sterk contrasteert met groen, worden de groenen uiteindelijk veel intenser.

Er zijn ook kunstenaars die hun ondergrond helemaal opzetten in complementaire kleuren.